एका जंगलात एक सुंदर आणि गोड गाणाऱ्या बुलबुल पक्ष्याचे घर होते. तिच्या गाण्याने संपूर्ण जंगल प्रसन्न होत असे. एकदा, त्या जंगलात फिरायला आलेल्या राजाने ती बुलबुल पाहिली आणि तिच्या मधुर गाण्याने मोहित झाला.
राजाने तिला पकडले आणि आपल्या राजमहलात सोन्याच्या पिंजर्‍यात ठेवले. तिला सर्व काही दिले – सर्वोत्तम अन्न, पाणी आणि आराम. पण तरीही ती बुलबुल दुखी झाली. तिने गाणे थांबवले.
राजा आश्चर्यचकित झाला. त्याने तिला विचारले, “तुला येथे सर्व काही मिळते, मग तू आनंदी का नाहीस?”
बुलबुल हळूच म्हणाली, “माझ्या गाण्याचा आनंद हा माझ्या स्वातंत्र्यात होता. माझे पंख आहेत, पण मी उडू शकत नाही. माझे गाणे सोन्याच्या पिंजऱ्यात कैद आहे.”
राजाच्या डोळ्यांत सत्य उतरले. त्याने तिला मुक्त केले. बुलबुल पुन्हा झाडांवर उडाली आणि गोड गाणे गाऊ लागली. राजालाही समजले की खरा आनंद बंधनात नव्हे, तर स्वातंत्र्यात असतो.
तात्पर्य :
स्वातंत्र्य हीच खरी संपत्ती आहे. सुख जबरदस्तीने देता येत नाही, ते मुक्ततेतच असते.
