
एक गाव होतं, तिथे रमेश नावाचा एक तरुण राहत होता. तो नेहमी लहानसहान कामं करून आपल्या आई-वडिलांना मदत करत असे. पण त्याला नेहमी वाटायचं की कष्ट करून काही मिळत नाही, नशीबच असावं लागतं.
एके दिवशी गावात एक ज्ञानी साधू आले. रमेशने त्यांना विचारलं, “गुरुजी, मेहनत करणं महत्त्वाचं आहे का? नशीबच सगळं ठरवतं ना?”
साधूंनी हसून त्याला दोन मुठी धान्य दिलं आणि म्हणाले, “हे दोन दाणे घेऊन जा. एक दाणा तू चांगल्या मातीत लाव आणि दुसरा दाणा तसाच आपल्या खोलीत ठेव. काही दिवसांनी परत ये.”
रमेशने पहिला दाणा बागेत लावला, त्याला पाणी घातलं आणि काळजीपूर्वक वाढवलं. दुसरा दाणा त्याने खोलीत कपाटात ठेवला.
काही आठवड्यांनी तो साधूंकडे गेला आणि सांगितलं, “गुरुजी, जो दाणा मी मातीत लावला होता, त्याचा सुंदर रोप झाला आहे! पण जो दाणा मी खोलीत ठेवला, तो तसाच राहिला, काहीही झालं नाही!”
साधू हसत म्हणाले, “बाळा, हेच जीवनाचं सत्य आहे. जो मेहनत करतो, वाढतो, फुलतो. पण जो प्रयत्नच करत नाही, तो तिथेच राहतो. नशिबाने मिळालेलं फक्त एक बीज असतं, पण त्याला कष्टाची जोड दिली तरच ते वृक्ष होतं!”
तात्पर्य
कष्ट केल्याशिवाय फळ मिळत नाही. मेहनत आणि सातत्याने प्रयत्न केल्यानेच यश मिळतं.