राजाच्या राज्यात राम आणि श्याम नावाचे दोन जिवलग मित्र राहात होते. एकदा दोघांनी ठरवले की आपण एका अनोख्या प्रवासाला जाऊया. प्रवास करताना त्यांना जंगलात एक जुनी, झाकलेली पेटी सापडली.
राम आनंदाने म्हणाला, “चला, आपण ही पेटी उघडूया!”
श्यामने ती उघडली आणि आत सोन्याचे नाणे आणि मौल्यवान दागिने चमकत होते. हे पाहून राम लगेच बोलला, “अरे, किती भाग्यवान आहे मी! मला इतकं सोनं मिळालं.”
श्याम आश्चर्यचकित झाला आणि म्हणाला, “आपण दोघांनी मिळून ही पेटी शोधली, मग ‘मी’ कसं?”
राम स्वार्थीपणाने हसला आणि म्हणाला, “ही पेटी मला मिळाली, त्यामुळे सोनं माझं.”
श्याम दुःखी झाला, पण शांत राहिला. अचानक जंगलातून चोरांचा एक मोठा टोळका आला. राम भीतीने थरथरू लागला. चोरांनी त्याला पकडले आणि विचारले, “तू कोण आहेस?”
राम घाबरून म्हणाला, “मी फक्त एक प्रवासी.”
चोरांनी विचारले, “आणि हा दुसरा कोण?”
रामने लगेच उत्तर दिले, “मला माहीत नाही. मी एकटाच प्रवास करतो.”
हे ऐकताच श्याम हसला आणि शांतपणे म्हणाला, “जेव्हा संपत्ती मिळाली तेव्हा ‘मी’ म्हणाला, आता संकट आलं तेव्हा ‘मी एकटाच’ म्हणतोस!”
चोरांनी रामला धडा शिकवला आणि श्यामची प्रामाणिकता पाहून त्याला सोडून दिलं. शेवटी रामला कळलं—संपत्तीपेक्षा मैत्री आणि प्रामाणिकपणा महत्त्वाचा असतो.
तात्पर्य:
संकटसमयी खरा मित्र कोण, हे ओळखता येतं. स्वार्थीपणा शेवटी विनाशाला कारणीभूत ठरतो.
