बोधकथा क्र. : 13
बोधकथेचे नाव : साधू आणि विंचू

एका नदीच्या काठी एक साधू ध्यानमग्न होता. त्याच वेळी त्याला पाण्यात एक विंचू बुडत असल्याचे दिसले. तो विंचू वाचवण्याचा प्रयत्न करतो, पण विंचू त्याला दंश करतो. साधूला दु:ख होत असते, पण तो विंचवाला पुन्हा वाचवण्याचा प्रयत्न करतो. विंचू त्याला पुन्हा पुन्हा दंश करतो, तरीही साधू त्याला सोडत नाही आणि शेवटी विंचवाला  साधू वाचवतो.

एका माणसाने हे दृश्य पाहिले आणि साधूला विचारले, “तो विंच तुम्हांला वारंवार दंश करतोय, तरीही तुम्ही त्याला का वाचवलं?” साधू उत्तरतो, “दंश करणे ही विंचवाची प्रकृती आहे, पण मदत करणे ही माझी प्रकृती आहे. मी त्याच्यावर दया न दाखवल्यास, माझी प्रकृती त्याच्या कृत्यामुळे का बदलू द्यावी?”
या कथेतून आपण हे शिकतो की आपली स्वभावगुण आपल्याला आदर्श राहण्यासाठी मार्गदर्शक ठरतात, भलेही दुसऱ्यांच्या कृत्यांनी आपल्याला त्रास होतो.

तात्पर्य :

आपल्यावर अन्याय होऊनही आपण आपला स्वभाव बदलू नये. दया आणि करुणा दाखवणे हाच आपला खरा धर्म आहे.